هوش مصنوعی نگاه ما به عکس را تغییر خواهد داد؟

ساندار پیچای، مدیرعامل گوگل چندی قبل در کنفرانس توسعه دهندگان گوگل از محصولی جدید به نام مجیک ادیتور رونمایی کرد که قابلیت‌های شگفت انگیز آن می‌تواند آن را به ابزاری فراتر از یک ویرایشگر تصویر تبدیل کند. وی در بخشی از مراسم در مورد اپلیکیشن گوگل فوتوز صحبت می‌کرد و از آن به عنوان یکی از اولین سرویس‌های گوگل که به همراه AI عرضه شده یاد کرد که اولین بار در سال ۲۰۱۵ منتشر شد. وی ادامه داد «البته که ما می‌خواهیم شما کاری فراتر از جست‌وجو در تصاویر خود انجام دهید. ما می‌خواهیم شما بتوانید تصاویر را در راستای آنچه می‌خواهید باشند، به طور قابل توجهی بهبود بخشید.»

نگاهی به ویژگی‌ها و قابلیت‌های محصول جدید گوگل نشان می‌دهد مجیک ادیتور ابزاری نیست که با استفاده از آن تنها بتوان ویرایش‌های عادی نظیر اصلاح رنگ تصاویر یا حتی حذف افراد و اشیا از پس زمینه را انجام داد؛ این ابزار می‌تواند با استفاده از هوش مصنوعی مولد تغییراتی ساختاری در تصویر اعمال کند. برای بهتر متوجه شدن تصویر زیر را ببینید که از عکس سمت چپ به عکس سمت راست تبدیل شده و مجیک ادیتور برای کاربر هم بادکنک‌ها را کامل کرده و هم نیمکت را کش داده تا در نهایت کادر بهتری  داشته باشیم.

علاوه بر این محصول، شرکت ادوبی نیز در ماه‌های گذشته از یک ویژگی جدید در برنامه فتوشاپ موسوم به Firefly پرده برداشت که قادر است با بهره‌گیری از هوش مصنوعی بر اساس فرامینی که از کاربر دریافت می‌کند، تصاویر جدیدی خلق کرده و یا در کوتاه‌ترین زمان و با ساده‌ترین روش‌ها، تغییراتی ساختاری در عکس به وجود بیاورد. برای مثال، اگر بخواهید، می‌توانید قاب یک تصویر را گسترش دهید و یا اشیای جدید برای آن خلق کنید. اگر بخواهید قاب تصویر را توسعه دهید و کادر ورودی متن را خالی بگذارید، نرم‌افزار خودش سعی می‌کند به‌طور خودکار به تصویر محتوا اضافه کند.

تغییر آب و هوا، حذف سوژه‌ها از تصویر یا بسط تصاویر به خودی خود اتفاقات ترسناکی به حساب نمی‌آیند اما استفاده انسان‌ها از این ابزارها و روش‌ها می‌تواند نگاه ما به آن‌ها را تغییر دهد.

آسمان ابری تصویر سمت راست به کمک هوش مصنوعی مولد در فوتوشاپ آفتابی شده است!

تصور کنید در یک روز کاملا آفتابی به کوه رفته‌اید و با طی مسیری هموار به قله رسیده‌اید. شما می‌توانید با این ابزارهای جدید تصاویر را به نحوی تغییر دهید که گویا در هوایی طوفانی و با شرایطی بسیار سخت این مسیر را طی کرده‌اید و حتی در این شرایط هم موفق شده‌اید به قله برسید.

یا شرایطی را مجسم کنید که فردی با این ابزارها مرتبا تصاویری از حضور خود در مطب یا بیمارستان خلق کرده و با انتشار مداوم آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی وانمود ‌می‌کند یک پزشک موفق است.

تا سال‌های نه چندان دور از نظر عموم مردم، تصاویر بازتابی از حقیقت به نظر می‌آمدند. تولید تصاویر دستکاری شده کار راحتی به نظر نمی‌آمد و دستکاری حرفه‌ای تصاویر به شیوه‌ای باورپذیر در انحصار متخصصین بود. حالا این ابزارها چنین کاری برای همه بسیار آسان‌تر خواهد کرد.

ترکیب این فناوری‌های جدید با یک ویژگی اثبات شده ذهن انسان می‌‌تواند خطرناک هم باشد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد حافظه انسان چندان دقیق نیست و گذشته را با توجه با مقتضیات امروز به یاد می‌آورد. انسان‌ها وقایع و روایت‌هایی را از گذشته برای تعریف آنچه گذشته انتخاب می‌کنند که با روایت آن‌ها از امروزشان سازگار باشد.

این کارکرد ذهن انسان مکانیسمی طبیعی برای فراموش کردن برخی رویدادها یا حوادثی با تأثیرات منفی به حساب می‌آید اما زمانی که این ویژگی در کنار تصاویری تغییر یافته قرار گیرند که نمود جدیدی از گذشته را ارائه می‌دهند توجه به آن اهمیت مضاعفی پیدا می‌کند.

در چنین شرایطی چه می‌توان کرد؟

پیشنهادهای زیادی تاکنون از سوی پژوهشگران در این حوزه مطرح شده که از جمله آن‌ها می‌توان به ضرورت متمایز ساختن تصاویر ایجاد شده از سوی هوش مصنوعی مولد یا تصاویری که با هوش مصنوعی تغییراتی در آن‌ها اعمال می‌شود، اشاره کرد اما روندهای کنونی در دنیای فناوری و همچنین راه‌هایی که برای دور زدن محدودیت‌ها در این حوزه ایجاد می‌شود ثابت می‌کند چنین راهکاری نمی‌تواند در میان مدت یا بلند مدت اثرگذار باشد.

برای مواجه با این وضعیت شاید نیاز باشد نگاه ما به عکس تغییر کند. سوزان سانتاگ، رمان‌نویس، مقاله‌نویس، فیلمساز، نویسنده، نظریه‌پرداز ادبی و فعال سیاسی امریکایی (2004 – 1933) در این باره معتقد بود که تصاویر و عکس‌ها بازتاب دهنده تمام حقیقت نیستند و تنها بخش گزینش‌شده‌ای از حقیقت که عکاس دوست دارد آن را بازتاب دهد، یا آن را شایسته بازتاب می‌داند و با اصول زیبایی‌شناسانه او سازگاری دارد، بازتاب می‌دهد. به این معنا که عکس حاوی بخشی از حقیقت است اما همه حقیقت را بازتاب نمی‌دهد و تنها یک حقیقت انتخابی را به نمایش درمی‌آورد.

با این استدلال می‌توان تصریح کرد کاری که ابزارهای جدید هوش مصنوعی با عکس انجام می‌دهند، در حقیقت افزایش این قدرت انتخاب بوده و آنچه نیاز به تغییر دارد نگاه به ما به عکس‌هاست.