دیسکورد چیست و چگونه محرمانه‌ترین اسناد وزارت دفاع امریکا از آنجا سر در آورد؟

روزنامه نیویورک تایمز در اواسط فروردین ماه گزارش داد که مجموعه‌ای از اسناد محرمانه دولت امریکا شامل اسناد پنتاگون و سازمان CIA در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است. بررسی‌های اولیه ثابت کرد که منشأ انتشار این اسناد فردی در شبکه اجتماعی دیسکورد بوده است.

شبکه اجتماعی 8 ساله دیسکورد محبوبیت زیادی میان جوان و به ویژه طرفداران بازی‌های آنلاین دارد. دیسکورد اولین بار در سال 2015  توسط جیسون سیترون، یک طرفدار بازی‌های ویدیویی و یک برنامه نویس کامپیوتر رونمایی شد.

این شبکه اجتماعی در سال‌های اخیر و به ویژه پس از همه‌گیری بیماری کووید 19 بسیار پرطرفدار شد. بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی دیسکورد، در حالی که در سال 2019 این شبکه اجتماعی تنها 56 میلیون کاربر فعال داشت در اواخر سال 2021 تعداد کاربران فعال دیسکورد به ماهانه 150 میلیون نفر رسید. PitchBook گزارش داده است که ارزش مالی دیسکورد اخیرا به 14.7 میلیارد دلار رسیده است.

فضای کار در دیسکورد مشابه نرم‌افزار Slack است. در این شبکه اجتماعی تایملاین یا فید مرکزی مشخصی وجود ندارد که کاربران بتوانند در آن به گشت و گذار بپردازند. در مقابل سرورها – یا در واقع اتاق‌های گفت‌وگویی – در دیسکورد تشکیل می‌شود که کاربران برای گفت‌وگو با دوستان یا کسانی که به یک موضوع خاص علاقمند هستند، ایجاد می‌کنند.

کاربران می‌توانند به سرورهای عمومی دیسکورد بپیوندند که بعضا میلیون‌ها عضو دارد و برخی از آن‌ها برای گفت‌وگو درباره بازی‌های خاص نظیر League of Legends یا Fortnite طراحی شده است. در برخی دیگر از این سرورها کاربران درباره موضوعات مختلفی نظیر هنر، موسیقی یا هوش مصنوعی گفت‌وگو می‌کنند. محیط این گروه‌ها به گروه‌های فیسبوکی شباهت زیادی دارد.

حضور در سرورهای خصوصی هم نیازمند دعوتنامه است. در این جوامع کوچکتر که معمولا متعلق به گروهی از دوستان یا همبازیان است معمولا نظارت کمتری وجود دارد و عمده تمرکز دیسکورد بر روی نظارت بر سرورهای عمومی و بزرگتر معطوف شده است.

به گفته مدیران دیسکورد این شرکت توجه زیادی روی نظارت بر محتوا دارد و دستکم 15 درصد از 900 نفر کارمند آن در بخش نظارت بر محتوا و رسیدگی به شکایات در این زمینه مشغول به کار هستند. در این شبکه اجتماعی نفرت پراکنی، آزار، تهدید، خشونت شدید، آزار جنسی کودکان و انتشار اطلاعات دروغین برخلاف قوانین فعالیت تشخیص داده شده است. هرچند هنوز حقوقدانان نمی‌دانند آیا بر اساس این توصیف، انتشار مدارک محرمانه در این شبکه اجتماعی بر خلاف قوانین آن است یا نه.

چه کسی اسناد را منتشر کرد؟

جک تیکسیرا، یک مرد جوان 21 ساله و یکی از اعضای ۲۱ساله گارد ملی هوایی ماساچوست که اسناد پنتاگون را در دیسکورد منتشر کرده سازنده یکی از گروه‌های خصوصی دیسکورد به نام Thug Shaker Central بود. در این گروه صدها صفحه از اسناد محرمانه امریکا از جمله اسناد مربوط به وزارت دفاع و سازمان اطلاعات مرکزی امریکا (CIA) از سوی تیکسیرا با دیگر اعضای گروه به اشتراک گذاشته شده بود.

این گروه 20 عضو داشت که عمده آن‌ها پسران نوجوان یا مردان جوان بودند و درباره بازی‌های ویدیویی، اسلحه‌ها و تجهیزات نظامی باهم گفت‌وگو می‌کردند. اسناد منتشر شده از سوی دادگاه نشان می‌دهد محتوای نژادپرستانه و یهودی ستیزانه متناوباً در این گروه منتشر می‌شد.

نکته جالب توجه درباره این اسناد این است که از ماه ژانویه برخی از آن‌ها در این گروه منتشر شده بود اما تنها زمانی انتشار این اسناد برای مقامات آشکار شد که یکی از کاربران گروه تصمیم گرفت در گروه بزرگتری با 4000 عضو اسناد را به اشتراک بگذارد.

این اسناد شامل چه اطلاعاتی است؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش بزرگی از این اسناد که به موضوع جنگ اوکراین می‌پردازد و اطلاعاتی حیاتی نظیر قابلیت‌های رزمی ارتش اوکراین در آنها ذکر شده است برای ارایه به ژنرال مارک میلی، رییس ستاد کل نیروهای مسلح امریکا و دیگر مقام‌های ارشد نظامی آماده شده اما به گفته مقام‌های پنتاگون، این اسناد در اختیار سایر پرسنل و کارکنانی که مجوزهای امنیتی لازم را داشتند نیز قرار می‌گرفت.

بخش دیگری از اسناد که تجزیه و تحلیل‌های آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده پیرامون روسیه و چند کشور دیگر را شامل می‌شود ثابت می‌کند که امریکایی‌ها چطور خصوصی‌ترین گفت‌وگوهای مقام‌های ارشد کشورهای دوست و دشمن خود را شنود می‌کنند و از چه فناوری‌های جدید و ناشناخته‌ای برای کسب اطلاعات بهره می‌برند.

در اسنادی که به موضوع جنگ اوکراین بازمی‌گردد، ارزیابی‌های دقیقی از وضعیت میدان جنگ از سوی امریکایی‌ها مشاهده می‌شود. برای مثال در 23 فوریه، یک ارزیابی امریکایی‌ها عملیات روسیه در منطقه دونباس را «یک کارزار فرسایشی» توصیف می‌کند که «به سوی بن‌بست» پیش می‌رود و مسکو را در دستیابی به هدف تسخیر کل این منطقه تا پایان سال 2023 ناکام خواهد گذاشت. یکی از نکات قابل توجه در این اسناد|، جاسوسی ایالات متحده از کشورها و رژیم‌هایی است که به عنوان متحدان نزدیک ایالات متحده نیز شناخته می‌شوند!